کزاز

Tetanus

کزاز یک بیماری باکتریایی جدی است که سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار داده و منجر به انقباض دردناک عضلات، به خصوص در عضلات فک و گردن می شود. کزاز می تواند توانایی شما برای تنفس را مختل کرده و سرانجام زندگی شما را تهدید نماید. به علت استفاده از واکسن کزاز، موارد ابتلا به کزاز در ایالات متحده و کشورهای توسعه یافته نادر است. وقوع این بیماری در کشورهای کمتر توسعه یافته بیشتر است. سالانه در حدود یک میلیون نفر در سراسر  جهان به این بیماری مبتلا می شوند.

هیچ درمانی برای کزاز وجود ندارد. درمان بر روی کنترل عوارض تمرکز می کند تا اثرات سم کزاز رفع شود.

بالاترین میزان مرگ و میر در افرادی که واکسینه نشده اند و در بزرگسالان مسن با ایمن سازی ناکافی، مشاهده می شود.
 

علائم و نشانه های کزاز چند روز تا چند هفته پس از ورود باکتری کزاز به بدن از طریق یک زخم ظاهر می شود. دوره کمون این بیماری به طور متوسط 8-7 روز است.

 

شایع ترین علائم و نشانه ها عبارتند از:
•    اسپاسم و سفتی عضلات فک
•    سفتی عضلات گردن
•    بلع سخت
•    سفتی عضلات شکم
•    اسپاسم دردناک بدن به مدت چند دقیقه

 

سایر علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد ذیل باشد:
•     تب
•    تعریق
•    فشارخون بالا
•    ضربان قلب سریع

 

 

باکتری ایجاد کننده کزاز، کلستریدیوم تتانی است که در خاک، گرد و غبار و مدفوع حیوانات یافت می شود. هنگامی که باکتری ها وارد زخم می شوند، اسپورهای (هاگ) باکتری سبب تولید یک سم قوی به نام تتانواسپاسمین می شود که به طور فعال سبب اختلال نورون های حرکتی و اعصاب کنترل کننده عضلات می شود. اثر سم بر روی نورون های حرکتی می تواند سبب سفتی و اسپاسم عضلات (نشانه عمده کزاز) شود.


عواملی که به تکثیر باکتری کزاز در بدن کمک می کنند عبارتند از:
•    عدم ایمن سازی یا ایمن سازی ناکافی (عدم واکسیناسیون به موقع) در برابر کزاز
•    نفوذپذیر بودن زخم که منجر به ورود اسپورهای باکتری به بدن می شود
•    حضور سایر باکتری های عفونی
•    بافت زخمی
•    تورم در اطراف زخم

 

کزاز می تواند به دنبال انواع زخم ها و جراحات ایجاد شود:
•    زخم ناشی از خالکوبی و تزریق مواد مخدر
•    زخم ناشی از گلوله
•    شکستگی ها
•    آفتاب سوختگی
•    زخم ناشی از جراحی
•    استفاده از مواد مخدر تزریقی
•    عفونت گوش
•    گزش حیوانات


هنگامی که سم کزاز به انتهای عصب شما متصل شود، حذف آن غیرممکن است. بهبودی کامل از عفونت کزاز به رشد انتهای عصب جدید نیاز داشته و می تواند چندین ماه طول بکشد.

 

عوارض عفونت کزاز ممکن است شامل موارد ذیل شود:
•    شکستگی استخوان. شدت اسپاسم می تواند سبب شکستگی ستون فقرات و سایر استخوان ها شود.


•    ناتوانی. درمان کزاز به طور معمول شامل استفاده از آرامبخش های قوی به منظور کنترل اسپاسم عضلات است. عدم تحرک طولانی مدت درنتیجه استفاده از این داروها می تواند منجر به ناتوانی دائمی شود. در شیرخواران، عفونت کزاز ممکن است سبب آسیب پایدار مغز (آسیب روانی جزئی تا فلج مغزی) شود.


•    مرگ. اسپاسم ناشی از کزاز می تواند سبب مختل شدن تنفس شود. نارسایی تنفسی شایع ترین علت مرگ است. فقدان اکسیژن ممکن است سبب ایست قلبی و مرگ شود. پنومونی (ذات الریه) علت دیگر مرگ است.
 


اگر جراحت شما کوچک و تمیز است اما شما در مورد عفونت یا ایمنی در برابر کزاز نگران هستید، به پزشک خانوادگی خود مراجعه کنید. اگر جراحت شما شدید بوده یا علائم عفونت کزاز را دارید، به اورژانس مراجعه نمایید.

 

چه اقداماتی شما می توانید انجام دهید
اطلاعاتی که باید در اختیار پزشک قرار دهید عبارتند از:
•    جراحت شما چه زمانی، کجا و چگونه ایجاد شد؟
•    وضعیت واکسیناسیون شما از نظر زمان دریافت آخرین ایمن سازی در برابر کزاز
•    شما چگونه از زخم خود مراقب می کنید؟
•    ابتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت، بیماری قلبی و یا بارداری

 

سوالاتی که می توانید در مورد کزاز از پزشک بپرسید، عبارتند از:
•    بهترین اقدام در این موارد چیست؟
•    من به بیماری های دیگری نیز مبتلا هستم. چگونه می توانم تمام این بیماری ها را کنترل کنم؟
•    آیا باید به یک متخصص مراجعه کنم؟
•    آیا محدودیت هایی را باید رعایت کنم؟
•    آیا جایگزینی برای داروهای تجویز شده وجود دارد؟
•    آیا بروشور یا مطلب آموزشی چاپ شده در این زمینه وجود دارد؟ شما چه وبسایت هایی را توصیه می کنید؟

 

سوالاتی که پزشک از شما خواهد پرسید عبارتند از:
•    آیا شما علائم کزاز را تجربه کرده اید؟ اگر پاسخ مثبت است، از چه زمانی این علائم شروع شدند؟
•    علائم شما بطور مداوم وجود دارند یا گاه به گاه بروز می کنند؟
•    شدت علائم شما چقدر است؟
•    چه عواملی سبب تشدید یا بهبود علائم شما می شوند؟
•    آخرین بار چه زمانی واکسن کزاز را دریافت کردید؟
•    آیا شما اخیراً زخم یا جراحتی در بدن داشته اید؟
 


اگر شما یک زخم عمیق داشته و در طی 5 سال گذشته واکسینه نشده اید یا در مورد تاریخ آخرین باری که واکسینه شده اید مطمئن نیستید، جهت انجام واکسیناسیون به پزشک مراجعه کنید. یا اگر هر گونه زخمی در بدن دارید که احتمال آلودگی آن با خاک، مدفوع حیوانات یا کود وجود دارد، و در طی 10 سال گذشته واکسینه نشده اید یا در مورد تاریخ آخرین باری که واکسینه شده اید مطمئن نیستید، جهت انجام واکسیناسیون به پزشک مراجعه کنید.


روش های تشخیصی:

پزشک با توجه به معاینه فیزیکی، تاریخچه پزشکی و سابقه واکسیناسیون و علائم و نشانه هایی مانند اسپاسم، سفتی و درد عضلانی، بیماری کزاز را تشخیص می دهد. تست های آزمایشگاهی به طور کلی برای تشخیص کزاز مفید نیستند.

 

روش های درمانی:

ازآنجاکه هیچ درمانی برای کزاز وجود ندارد، درمان شامل مراقبت از زخم، تجویز داروهایی به منظور کنترل علائم و درمان حمایتی است.

به منظور جلوگیری از رشد اسپورهای کزاز تمیز نگاه داشتن زخم ضروری است. بدین منظور باید گرد و غبار، اجسام خارجی و بافت مرده از روی زخم برداشته شوند.

عفونت کزاز غالباً نیازمند یک دوره درمانی طولانی است. از آنجاکه آرامبخش ها ممکن است سبب اختلال در تنفس شوند، ممکن است شما به طور موقت نیاز به استفاده از ونتیلاتور داشته باشید.

 

 

•    داروهای ضد توکسین (ضد سم). پزشک ممکن است برای شما داروی ضد سم کزاز تجویز کند. با این حال، این دارو تنها می تواند سمی را خنثی کند که هنوز به بافت عصبی متصل نشده است.


•    آنتی بیوتیک ها. آنتی بیوتیک معمولاً به صورت خوراکی یا تزریقی و به منظور مقابله با باکتری کزاز تجویز می شود.


•    واکسن. ابتلا به کزاز سبب مصونیت شما در برابر باکتری نمی شود. بنابراین شما نیاز به دریافت واکسن کزاز به منظور پیشگیری از ابتلا به عفونت کزاز در آینده دارید.


•    آرامبخش ها. به طور کلی پزشک به منظور کنترل اسپاسم عضلانی از آرامبخش های قوی استفاده خواهد کرد.


•    سایر داروها. داروهای دیگر مانند سولفات منیزیم و بتا-بلوکرها ممکن است به تنظیم فعالیت عضلات غیرارادی مانند ضربان قلب و تنفس شما کمک کنند. بدین منظور علاوه بر  آرامبخش ها، ممکن است از مرفین نیز استفاده شود.

 



 


داروهای مرتبط

جراحت های عمیق، گزش حیوانات یا زخم های آلوده می توانند خطر ابتلا به عفونت کزاز را افزایش دهند. درصورتیکه زخم شما عمیق و آلوده است (به خصوص اگر از وضعیت واکسیناسیون و ایمنی خود مطمئن نیستید) به پزشک مراجعه نمایید. پزشک ممکن است زخم شما را تمیز کرده، یک آنتی بیوتیک تجویز نموده و واکسیناسیون کزاز را برای شما انجام دهد. اگر شما در گذشته واکسیناسیون انجام داده اید، بدن شما باید به سرعت آنتی بادی های لازم به منظور حفاظت شما در برابر کزاز را تولید کند.

 

اگر جراحت خفیفی دارید، موارد ذیل می تواند به حفاظت شما در برابر کزاز کمک کند:
•    کنترل خونریزی. اگر زخم شما خونریزی دارد، فشار مستقیمی بر روی آن وارد کنید تا خونریزی کنترل شود.


•    زخم خود را تمیز نگاه دارید. پس از توقف خونریزی، زخم خود را با آب تمیز (یا در صورت در دسترس بودن محلول نمکی) شستشو دهید. ناحیه اطراف زخم را با استفاده از صابون تمیز کنید.


•    از آنتی بیوتیک استفاده کنید. پس از تمیز کردن زخم، لایه نازکی از کرم یا پماد آنتی بیوتیک را بر روی زخم قرار دهید. این آنتی بیوتیک ها سبب التیام سریع تر زخم نمی شوند اما سبب کاهش رشد باکتری و عفونت شده و ممکن است به بهبود بهتر زخم کمک کنند. محتویات خاص برخی پمادها ممکن است در برخی افراد سبب بروز بثورات شود. در این صورت استفاده از پماد را متوقف سازید.


•    زخم را بپوشانید. قرار گرفتن در معرض هوا ممکن است سبب تسریع بهبود زخم شود، اما پوشاندن زخم می تواند به تمیز ماندن زخم و حفاظت آن در برابر باکتری های مضر کمک کند.


•    پانسمان را تعویض کنید. تعویض پانسمان حداقل یکبار در روز یا به محض اینکه پانسمان مرطوب یا کثیف شد به پیشگیری از عفونت کمک می کند. اگر به چسب موجود در پانسمان ها حساسیت دارید، از پانسمان های بدون چسب یا گاز استریل استفاده کنید.
 


شما می توانید به آسانی و به وسیله ایمن سازی در برابر سم از کزاز پیشگیری نمایید. تقریباً تمام موارد کزاز در افرادی که هرگز واکسیناسیون انجام نداده اند یا کسانی که طی 10 سال گذشته واکسن دریافت نکرده اند، رخ می دهد.

واکسن کزاز معمولاً برای کودکان و به عنوان بخشی از واکسن دیفتری، کزاز و سیاه سرفه (DTap) استفاده می شود. این واکسن افراد را در برابر 3 بیماری محافظت می کند: عفونت گلو و عفونت تنفسی (دیفتری)، سیاه سرفه و کزاز.

واکسن DTap  به طول معمول در بازو یا ران کودکان در سنین زیر تزریق می شود:
•    2 ماهگی
•    4 ماهگی
•    6 ماهگی
•    18-15 ماهگی
•    6-4 سالگی

 

در سال 2005، یک واکسن کزاز، دیفتری و سیاه سرفه (Tdap) برای استفاده در نوجوانان و بالغین کمتر از 65 سال به منظور اطمینان از ایمنی در برابر سیاه سرفه تائید شد.

توصیه می شود که نوجوانان در سنین 12-11 سالگی واکسن Tdap و سپس 10 سال بعد از آن واکسن  Td (کزاز و دیفتری) دریافت نمایند.

اگر شما به سایر کشورها مسافرت می کنید، واکسیناسیون خود را به طور منظم انجام دهید زیرا کزاز ممکن است در مکانی که شما قصد سفر به آنجا را دارید (به خصوص در کشورهای در حال توسعه) شایع تر باشد. اگر شما زخم عمیق یا آلوده ای دارید و از زمان دریافت آخرین واکسن بیش از 5 سال گذشته است، مجدداً ایمن سازی در برابر کزاز را انجام دهید.

اگر در دوران کودکی واکسن کزاز دریافت نکرده اید، برای دریافت واکسن به پزشک مراجعه کنید.
 


طراحی وب سایت و  میزبانی وب :  پیشرو سامانه آراد