مننژیت به طور معمول ناشی از عفونت مسری است. باکتری ها و ویروس های متداولی که می توانند موجب بروز مننژیت شوند، ممکن است از طریق سرفه، عطسه، روبوسی و یا خوردن از ظروف سایرین، مسواک زدن و یا سیگار کشیدن گسترش یابند. اگر با فرد مبتلا به این بیماری کار و یا زندگی می کنید خطر ابتلا در شما بیشتر است.
این اقدامات می توانند در پیشگیری از مننژیت مفید باشند:
• شستن دست ها. شستن دست ها در جلوگیری از مواجهه با عوامل عفونی حائز اهمیت است. به فرزندان خود آموزش دهید تا همیشه دستان خود را بشویند، بویژه در زمان قبل از غذا، بعد از دستشویی رفتن، بودن در محیط های شلوغ و یا تماس داشتن با حیوانات خانگی. به کودکان نشان دهید که چگونه دستان خود را به خوبی بشویند.
• داشتن بهداشت مناسب. نوشیدنی ها، غذاها، نی، ظروف غذا و مسواک را به صورت اشتراکی استفاده نکنید. به کودکان و نوجوانان نیز آموزش دهید که از اشتراکی استفاده کردن این موارد پرهیز کنند.
• حفظ سلامت بدن. از طریق داشتن استراحت کافی، ورزش منظم و داشتن رژیم غذایی سالم با خوردن میوه، سبزیجات و غلات کامل، سیستم ایمنی خود را حفظ کنید.
• جلوی دهان خود را بگیرید. در زمان سرفه و یا عطسه کردن جلوی بینی و دهان خود را بگیرید.
• اگر باردار هستید، مراقب غذاهایی که می خورید باشید. در صورتیکه باردار هستید از طریق پختن گوشت ها تا دمای 165 درجه فارنهایت (74 درجه سانتی گراد) و همچنین اجتناب از خوردن پنیرهای تهیه شده از شیرهای غیر پاستوریزه، خطر ابتلا به لیستریوز را در خود کاهش دهید .
ایمن سازی
برخی از باکتری های مسبب مننژیت توسط واکسن های زیر قابل پیشگیری هستند:
• واکسن آنفلوآنزا هموفیلوس نوع b. در آمریکا کودکان به طور روتین این واکسن را به عنوان بخشی از برنامه ی واکسیناسیون که از 2 ماهگی شروع می شود دریافت می کنند. این واکسن همچنین برای برخی از بزرگسالان نیز توصیه می شود از جمله افراد مبتلا به بیماری کم خونی داسی شکل، ایدز و یا افرادی که فاقد طحال هستند.
• واکسن کنژوگه پنوموکوکال (PCV7). این واکسن نیز بخشی از برنامه ی منظم واکسیناسیون برای کودکان زیر 2 سال در آمریکا هست. علاوه بر این، این واکسن برای کودکان بین سنین 2 تا 5 سالی که در معرض خطر بیماری پنوموکوکال قرار دارند، از جمله کودکان مبتلا به بیماری قلبی و یا ریوی و یا سرطان نیز توصیه می شود.
• واکسن نایسریا مننژیتیدیس زیر گروه B مننژوکوکال (MenB). این واکسن به پیشگیری از بیماری مننژوکوکال ایجاد شده توسط زیرگروه B کمک می کند. مرکز پیشگیری و کنترل بیماری ها واکسیناسیون را برای افراد بالاتر از 10 سال که در معرض خطر مننژیت زیر گروه B قرار دارند توصیه می کند ازجمله آنها، افرادی که که طحالشان آسیب دیده است و یا برداشته شده است و یا افراد با شرایط بالینی ویژه که سیستم ایمنیشان درگیر شده است. همچنین این واکسن می تواند جهت محافظت کوتاه مدت در برابر اکثر گونه های مننژوکوکال زیر گروه B، به نوجوانان و یا افراد جوان 16 تا 23 سال و همچنین هر فردی که به علت شیوع بالای بیماری در جامعه اش در معرض خطر است توصیه گردد.
• واکسن هموفیلوس آنفلوآنزا نوع b و نایسریا مننژیتیدیس سروگروپ C و Y. واکسن Hib-MenCY برای کودکان زیر 19 سال توصیه می شود اما برای کودکان زیر 6 هفته که در معرض خطر بالای ابتلا به بیماری مننژوکوکال قرار دارند توصیه نمی گردد. این شامل کودکان با نقص عملکرد نخاع و کمخونی داسی شکل می شود. این واکسن در 4 دوز داده می شود، در سن 2 ماهگی، 4 ماهگی، 6 ماهگی و بین 12 تا 15 ماهگی.
• واکسن پلی ساکارید پنوموکوکال (PPSV). کودکان بزرگتر و بزرگسالانی که به محافظت در برابر باکتری پنوموکوکال نیاز دارند ممکن است این واکسن را دریافت کنند . مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها واکسن PPSV را برای بزرگسالان بیشتر از 65 سال، افراد جوانتر و کودکان دارای ضعف سیستم ایمنی و یا بیماری مزمن مانند بیماری قلبی، دیابت، کمخونی داسی شکل و یا افرادی که طحالشان را برداشته اند توصیه می کند.
• واکسن کنژوگه مننژوکوکال (MCV4). مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها تک دوز MCV4 را برای کودکان 11 تا 12 سال و دوز بالاتر را در سن 16 سالگی توصیه می کند. اگر واکسن برای اولین بار بین سنین 13 تا 15 سالگی داده می شود، دوز بالاتر باید بین سنین 16 تا 18 سالگی داده شود. و اگر اولین دوز برای سن 16 سال یا بالاتر داده می شود، دیگر نیازی به دوز بالاتر نیست.
این واکسن همچنین می تواند به کودکان جوانتر که در معرض بالای ابتلا به مننژیت باکتریایی هستند و یا کسانی که با افراد مبتلا به این بیماری تماس دارند، داده شود. استفاده از این واکسن برای کودکان 9 ماهه نیز تایید شده است.