سارکوئیدوز

Sarcoidosis

سارکوئیدوز رشد تجمعات کوچکی از سلول های التهابی در بخش های مختلف بدن است که بیشتر در ریه ها، گره های لنفاوی، چشم ها و پوست رخ می دهد.

پزشکان بر این باورند که سارکوئیدوز از پاسخ سیستم ایمنی بدن به مواد ناشناخته ناشی می شود که در اکثر موارد در هوای تنفس شده وجود دارد. هیچ درمانی برای سارکوئیدوز وجود ندارد، اما بیشتر افراد به درمان های نه چندان شدید پاسخ می دهند. معمولاً سارکوئیدوز خود به خود از بین می رود. اما علائم و نشانه های سارکوئیدوز می تواند تا چند سال طول کشیده و منجر به آسیب عضو شود.

علائم و نشانه های سارکوئیدوز بسته به نوع اندام درگیر شده متفاوت است. گاهی سارکوئیدوز به تدریج پیشرفت می کند و سبب علائمی می شود که تا چند سال به طول می انجامد. گاهی هم علائم ناگهانی ظاهر شده و سپس به همان سرعت هم از بین می رود. بسیاری از مبتلایان به سارکوئیدوز بدون علامت بوده اند و لذا تنها زمانی متوجه بیماری می شوند که به دلایل مختلفی عکس برداری با اشعه ایکس انجام می دهند.

 

علائم عمومی
در بسیاری از افراد، سارکوئیدوز با این علائم و نشانه ها آغاز می شود:
•    خستگی
•    تب
•    تورم گره های لنفاوی
•    کاهش وزن

 

علائم ریوی
تقریباً تمام افرادی که سارکوئیدوز دارند، به تدریج دچار مشکلات ریوی خواهد شد، از جمله:
•    سرفه های خشک مداوم
•    کوتاهی تنفس
•    خس خس کردن
•    درد قفسه سینه

 

علائم پوستی
حدود 25 درصد مبتلایان به سارکوئیدوز، مشکلات پوستی را تجربه می کنند که می تواند شامل چنین مواردی شود:
•    راش. راش یا لک های قرمز رنگ، معمولاً در بخش جلوی پا (از زانو تا  قوزک) یا روی قوزک پا ظاهر می شود که گرم بوده و در لمس به نظر لطیف است.
•    زخم. زخم های دردناک پوستی می تواند در بینی، گونه ها و گوش ها دیده شود.
•    تغییر رنگ. ممکن است برخی نواحی پوست تیره تر یا روش تر شود.
•    نُدول. رشد سلول ها درست در زیر پوست می تواند سبب اسکار یا تاتوهای دایره ای شکل شود.

 

علائم چشمی
سارکوئیدوز می تواند بدون اینکه منجر به علامتی شود بر چشم ها اثر بگذارد، لذا معاینات چشمی اهمیت زیادی دارد. زمانی که علائم چشمی بروز می کند، می تواند شامل این موارد باشد:
•    تاری دید
•    درد چشم
•    قرمزی شدید
•    حسیاسیت به نور

علت دقیق سارکوئیدوز مشخص نیست. به نظر می رسد برخی افراد به طور ژنتیکی استعداد ابتلا به این بیماری را دارند که می تواند طی مواجهه با برخی باکتری ها، ویروس ها یا مواد شیمیایی تحریک شود. محققین همچنان در تلاشند تا ژن ها و عوامل و مواد محرک مرتبط با سارکوئیدوز را شناسایی کنند.

معمولاً سیستم ایمنی بدن به محافظت از بدن در برابر مواد خارجی و میکروارگانیسم های مهاجم از جمله باکتری ها و ویروس ها کمک می کند. اما در سارکوئیدوز برخی سلول های ایمنی در الگویی از التهاب بنام گرانولوما تجمع می یابند. وقتی گرانولوما در ارگانی تجمع یافت، بر عملکرد آن اثر می گذارد.


اگرچه هر کسی می تواند به سارکوئیدوز مبتلا شود، اما عواملی که می توانند خطر بروز بیماری را در فرد افزایش دهند، عبارتند از:


•    سن و جنس. سارکوئیدوز معمولاً در سنین 20 تا 40 سال رخ می دهد. خطر ابتلا به بیماری در زنان اندکی بیشتر از مردان است.


•    نژاد. نژاد آفریقایی – آمریکایی بروز بالاتری از سارکوئیدوز را نسبت به آمریکایی های سفید دارد. همچنین سارکوئیدوز در آفریقایی – آمریکایی ها شدیدتر بوده و احتمال عود آن بیشتر است و مشکلات ریوی را به دنبال دارد.


•    سابقه خانوادگی. اگر فردی در خانواده مبتلا به سارکوئیدوز باشد، سایر افراد خانواده در معرض خطر بالاتری برای ابتلا قرار دارند.


در بیشتر مبتلایان به سارکوئیدوز، بیماری به خودی خود از بین رفته و عوارضی بر جای نمی گذارد. اما در برخی افراد سارکوئیدوز می تواند مزمن شده و بر بخش های مختلف بدن اثر بگذارد، از جمله:


•    ریه ها. سارکوئیدوز ریوی درمان نشده می تواند منجر به آسیب های برگشت ناپذیر به بافت های بین مخازن هوایی در ریه شود و تنفس را با مشکل مواجه کند.


•    چشم ها. التهاب می تواند بر هر بخشی از چشم ها اثر گذاشته و به تدریج منجر به کوری شود. به ندرت سارکوئیدوز می تواند آب مروارید و آب سیاه را به همراه داشته باشد.


•    کلیه ها. سارکوئیدوز می تواند بر نحوه تعادل کلسیم در بدن اثر گذاشته که منجر به نارسایی کلیوی می شود.


•    قلب. گرانولوماهای درون قلب ممکن است با سیگنال های الکتریکی که ضربان قلب را تنظیم می کند، تداخل کرده و منجر به نامنظمی ریتم قلب و در موارد نادری منجر به مرگ شود.


•    سیستم اعصاب. در تعداد کمی از افراد مبتلا به سارکوئیدوز مشکلات مرتبط با سیستم عصبی رخ می دهد که در آنها گرانولوما در مغز یا نخاع تشکیل شده باشد. التهاب در اعصاب صورت می تواند منجر به فلج صورت گردد.


از آنجایی که سارکوئیدوز معمولاً ریه ها را درگیر میکند، ممکن است به متخصص بیماری های ریوی ارجاع داده شوید.

 

آنچه می توانید انجام دهید
در اینجا اطلاعاتی بیان می شود که به شما در آمادگی برای ملاقات با پزشک و آنچه انتظار دارید، کمک می کند:
•    علائم خود را یادداشت نمایید: شامل زمان شروع علائم و تغییر شدت آنها در طول زمان.
•    لیستی از داروهای مصرفی خود تهیه کنید، حتی ویتامین ها و مکمل ها.
•    اطلاعات کلیدی پزشکی خود را بنویسید، شامل بیماری های شناخته شده.
•    سؤالاتی را که باید از پزشک بپرسید را یادداشت نمایید.

 

برخی سؤالات اساسی که باید از پزشک بپرسید، عبارتند از:
•    محتمل ترین علت ایجاد این بیماری چیست؟
•    چه آزمایشاتی باید انجام دهم؟
•    چه درمانی هایی می تواند کمک کننده باشد؟

 

آنچه می توانید از پزشک خود انتظار داشته باشید
برای پاسخ گویی به سؤالاتی از این قبیل آمادگی داشته باشید:
•    چه علائمی را تجریه کرده اید؟ این علائم از چه زمانی آغاز شد؟
•    آیا تاکنون با سموم محیطی، مثلاً در کارخانه ها یا مزارع مواجهه داشته اید؟
•    آیا شخصی در اقوام شما به سارکوئیدوز مبتلاست؟
•    چه بیماری هایی در گذشته داشته اید؟
•    چه داروها یا مکمل هایی مصرف می کنید؟


اگرچه سارکوئیدوز همیشه جدی و خطرناک نیست اما می تواند آسیب های بلند مدت به اندام ها وارد کند. اگر علائم و نشانه هایی داشتید که خبر از سارکوئیدوز می دهد حتماً به پزشک مراجعه کنید.


روش های تشخیصی:

تشخیص سارکوئیدوز مشکل است چون این بیماری در مراحل اولیه علائم و نشانه های کمی دارد. زمانی که علائم بروز کند، علائم بر اساس ارگان درگیر شده متفاوت بوده و ممکن است علائمی مشابه سایر اختلالات داشته باشد.

احتمالاً پزشک با معاینات بالینی مثل بررسی دقیق خراش های پوستی شروع می کند. همچنین ضربان قلب و صداهای ریه را گوش کرده و گره های لنفاوی را از نظر تورم بررسی می کند. احتمالاً پزشک عکس های قبلی از قفسه سینه را چک کرده تا علائمی از سارکوئیدوز اولیه که ممکن است نادیده گرفته شده باشد، را بررسی کند. تست های تشخیصی می تواند به رد کردن سایر اختلالات و تعیین سیستم های درگیر شده توسط سارکوئیدوز کمک کند.

 

ممکن است پزشک روش های تشخیصی ذیل را پیشنهاد کند:
•    اشعه ایکس. برای بررسی شواهدی از آسیب های ریوی یا بزرگ شدن گره های لنفاوی در قفسه سینه پیشنهاد می شود. در برخی افراد پس از عکس برداری با اشعه ایکس، بیماری های دیگری تشخیص داده می شود.


•    سی تی اسکن. اگر بیماری عوارضی داده باشد، توصیه می شود.


•    MRI یا PET. اگر سارکوئیدوز بر قلب یا سیستم عصبی اثر گذاشته باشد، پیشنهاد می شود.


•    آزمایشات خون. برای ارزیابی سلامت عمومی بدن و نحوه عملکرد کبد و کلیه ها.


•    تست های عملکردی ریه. برای اندازه گیری حجم ریوی و نحوه تبادل اکسیژن بین خون و ریه ها


•    معاینات چشمی. برای بررسی مشکلات بینایی که می تواند ناشی از سازکوئیدوز باشد.

 

بیوپسی

ممکن است پزشک نمونه کوچکی از بافت بدن که تحت تأثیر سارکوئیدوز قرار گرفته است را برای بررسی گرانولوما بردارد که به آن بیوپسی می گویند. بیوپسی می تواند به راحتی از پوست یا از غشاهای خارجی چشم انجام شود. بافت برداشته شده برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می شود.

بیوپسی از ریه یا گره های لنفاوی می تواند از طریق برونکوسکوپی انجام شود که در آن یک لوله باریک و منعطف دارای دوربین وارد گلو می شود.

 

روش های درمانی:

درمانی برای سارکوئیدوز وجود ندارد. در صورتی که بیمار علائم و نشانه های بیماری را نداشته باشد، ممکن است نیازی به درمان نباشد. سارکوئیدوز معمولاً خود به خود از بین می رود. اما بایستی فرد بطور منظم پیگیری شده و عکس قفسه سینه، معاینات چشمی و سایر مراقبت ها را انجام دهد.

 

جراحی

اگر سارکوئیدوز آسیب شدیدی به ریه یا کبد وارد کند، پیوند عضو می تواند مد نظر قرار گیرد.

 

 

اگر عملکرد ارگان خاصی از بدن تحت تأثیر قرار گرفته باشد، به احتمال زیاد دارو درمانی لازم است:


•    کورتیکواستروئیدها. این داروهای ضد التهاب معمولاً اولین خط درمانی سارکوئیدوز هستند. در برخی موارد، کورتیکواستروئیدها می توانند به طور مستقیم در مناطق آسیب دیده، بصورت کرم روی پوست یا اسپری برای ریه استفاده شوند.


•    داروهای ضد پس زدن پیوند (آنتی ریجکشن). این داروها با سرکوب سیستم ایمنی التهاب را کاهش می دهند.


•    داروهای ضد مالاریا. این داروها در بیماری های پوستی، درگیری سیستم عصبی و افزایش سطح کلسیم خون کمک کننده هستند.


•    مهارکننده های فاکتور نکروزه کننده تومور آلفا. این داروها بیشترین استفاده را در درمان التهاب مرتبط با آرتریت روماتوئید دارند. همچنین می توانند در درمان سارکوئیدوزی که به سایر درمان ها پاسخ نداده، مورد استفاده قرار گیرند.

 


 

طراحی وب سایت و  میزبانی وب :  پیشرو سامانه آراد